پارک ملی دنا
پارک ملی به محدودهای از منابع طبیعی از جمله جنگل، مرتع، بیشههای طبیعی، دشت، رودخانه، دریاچه و کوهستان گفته میشود که نمایانگر نمونههای برجستهای از مظاهر طبیعی باشد. دولتها به منظور حفظ همیشگی وضعیت زیستبوم و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد گیاهان در خطر انقراض و برای جلوگیری از دخالتهای مخرب انسانی، این مناطق را تحت حفاظت قرار میدهند.
در تعریف سازمان محیط زیست ایران پارک ملی اینگونه شناخته می شود:
مناطق طبیعی به نسبت وسیع و دارای ویژگیهای خاص و اهمیت ملی به لحاظ زمینشناسی، بومشناسی، جغرافیای زیستی و چشمانداز، با هدفهای حفظ وضعیت زیستی و طبیعی، بهبود جمعیت گونههای جانوری و رویشگاههای گیاهی و همچنین بهرهبرداری تفرجی بهعنوان پارک ملی انتخاب میشوند. پارکهای ملی محلهای مناسبی برای فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و گردشگری در طبیعت بهشمار میآیند. بهمنظور حفاظت بنیادی از تنوع زیستی، ذخایر ژنتیکی، یکپارچگی بومشناسی و چشماندازها، فعالیتهای مرتبط با بهرهبرداریهای مصرفی و مسکونی در این مناطق مجاز نیست. به همین دلیل، برای پارکهای ملی پشتوانه قانونی حفاظتی مستحکمتری نسبت به سایر مناطق حفاظت شده پیشبینی شدهاست.
پارکهای ملی ایران پارکهایی هستند که از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران به عنوان یکی از منطقههای چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران تعیین شدهاند.
در ۱۳۴۶، امکان اختصاص بخشهایی از کشور به پارکهای ملی که در آن زمان پارک حیات وحش نامیده میشد و منطقههای حفاظت شده با تعریفهای معین فراهم شد. در این سال پیشنهاد تأسیس دو پارک ملی و پانزده منطقهی حفاظت شده بهعنوان نخستین گروه از مناطق حفاظت شدهی ایران به تصویب شورایعالی شکاربانی و نظارت بر صید رسید.
ایران ۳۱ پارک ملی دارد که در مجموع ۲٬۰۵۶٬۵۷۷ هکتار از کل مساحت این کشور را در بر میگیرند. این پارکها در هفده استان ایران واقع شدهاند. نخستین پارک ملی ایران پارک ملی بمو است که در ۲۳ اسفند ۱۳۴۹ تأسیس شد و بزرگترین پارک ملی ایران پارک ملی ارومیه با مساحت ۵۴۱٬۳۱۵ هکتار است. پنج پارک ملی گلستان، کویر، توران، دنا و دریاچه ارومیه به عنوان بخشهایی از شبکه جهانی ذخیرهگاههای زیستکره در ایران نیز انتخاب شدهاند.
ذخیرهگاه زیستکره، پارک ملی، و منطقه حفاظتشده دنا یکی از مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران است که در رشتهکوه دنا در استانهای اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد. رشتهکوه دنا با ۸۰ کیلومتر طول، طولانیترین رشتهکوه زاگرس است و ۴۹ قله با ارتفاع بالاتر از ۴۰۰۰ متر دارد.
زیستگاههای مهم حیات وحش دنا عبارتند از: تنگ شاه قاسم، چهارتنگ کل نقرهای، تنگ پوتک، تنگ قدویس، شنبلیه دون، تنگ شهسوار، تنگ حیدری، خاریدون، تل سیاه، آلج، گورویل، آب ملخ، تنگ پونه ای، گردنه بیژن، تنگ حرا، تنگ طوفال، آبشار دره ناری، بن شاهی، گردنه اتابکی، تل سبز، گردنه مورک، جنگلهای بلوط حاشیه دنا، تنگ بن رود، تنگ کره، نهمون، مورطویله، خاکی، قبله و آسمونی که در این زیستگاهها گردشگران، پژوهشگران و علاقهمندان به طبیعت میتوانند سیمای حیات وحش زاگرس را با چشم مسلح و غیر مسلح بهراحتی رویت کنند و اکولوژی جامع حیات وحش را میتوان در این منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار داد.
مهمترین مراکز جمعیتی مستقر در حاشیه منطقه حفاظتشده دنا شامل شهر سی سخت، شهر پاتاوه، مجموعه روستاهای کره، روستای میمند، روستای سیور و مجموعه روستاهای پادنا است.
مرز شرقی منطقه حفاظت شده دنا از شمال شهر سیسخت مرکز شهرستان دنا شروع میشود. از مهمترین پاسگاههای محیطبانی میتوان محیطبانی خاریدون، محیطبانی روستای کره محیطبانی اب سپاه و میمند را نام برد. منطقه حفاظتشده دنا به عنوان یک ذخیرهگاه زیستکره با وسعتی معادل ۹۳ هزار و ۸۲۱ هکتار در جنوب غربی کشور در استان کهگیلویه و بویر احمد E5121 عرض جغرافیایی و N3057 طول جغرافیایی واقع شده است. از سوی دیگر در دامنههای دنا درههای متعددی وجود دارند که پر از چشمه کوچک و بزرگ است. بسیاری از این چشمهها از زیر برف میجوشند و از دامنههای پرشیب دنا سرازیر میشوند و پس از پیوستن به یکدیگر رودخانههای سرد، شیرین و زلال بشار و خرسان را تشکیل میدهند. این پارک دارای حدود ۳۰۰۰۰ نفر جمعیت ساکن است. پارک ملی دز آب و هوای سرد مرطوب و نیمه سرد مرطوب است. پارک ملی دنا دارای حدود ۱۲۰۰ گونهی گیاهی و ۱۶۹ گونهی جانوری است.
شما هم میتوانید برای حفاظت از حیات وحش این سرزمین در قالب مسئولیت اجتماعی شرکتی مشارکت داشته باشید.
تیم ساعت زمین متشکل از اساتید برجستهی دانشگاه، فعالین صنعت، رسانه، محیط زیست و سایر تخصصها، در نگارش و اجرای برنامه و استراتژی پایداری، پروژههای مسئولیت اجتماعی، تحول دیجیتال، مشاوره و بهبود شرایط کسب و کار، در کنار شرکت شما خواهد بود.
راه های ارتباطی: